اولین آسانسور در ایران
اولین آسانسور در ایران در دوران ناصرالدین شاه قاجار و در کاخ گلستان نصب شد. این آسانسور، که به دستور شاه به منظور نمایش پیشرفت و مدرنیزه شدن به کار گرفته شد، نقش مهمی در آغاز به کار استفاده از فناوری‌های نوین در ایران داشت. نصب آسانسور در کاخ گلستان نه تنها بیانگر تمایل به تجدد در آن دوره بود، بلکه پایه‌گذار عصر جدیدی در معماری و ساختمان‌سازی ایران شد.
بیشتر بخوانید: سرویس آسانسور
نصب اولین آسانسور در ایران
- تاریخ نصب: اولین آسانسور در ایران در اواخر قرن نوزدهم میلادی (حدود سال‌های ۱۲۷۰-۱۲۸۰ هجری شمسی) نصب شد. این دوره با تلاش‌های ناصرالدین شاه برای آشنایی با فناوری‌های جدید و مدرن‌سازی کشور همراه بود.
- محل نصب: این آسانسور در کاخ گلستان، یکی از معروف‌ترین و تاریخی‌ترین کاخ‌های ایران، نصب شد. کاخ گلستان مجموعه‌ای از کاخ‌های شاهانه است که در مرکز تهران واقع شده و از مهم‌ترین آثار تاریخی دوره قاجار به شمار می‌آید.
مشخصات اولین آسانسور
- طراحی و سازنده: اولین آسانسور وارداتی به ایران، توسط یک شرکت اروپایی (احتمالاً از فرانسه یا بلژیک) ساخته شد. در آن زمان، تکنولوژی آسانسور در اروپا بسیار پیشرفته بود و واردات آن به ایران نیز از طریق سفرهای شاهان قاجار به اروپا و سفارش‌های شخصی آن‌ها صورت می‌گرفت.
- کاربرد و استفاده: این آسانسور به طور عمده برای جابجایی افراد شاهی و مهمانان ویژه در کاخ گلستان استفاده می‌شد. آسانسور به دلیل نادر بودن و نوآوری‌اش در آن زمان، بیشتر به عنوان یک نشانه از پیشرفت و مدرن‌سازی محسوب می‌شد تا یک وسیله روزمره.
- مشخصات فنی: آسانسور اولیه احتمالاً با نیروی بخار یا سیستم‌های ابتدایی هیدرولیکی کار می‌کرد. این نوع آسانسورها دارای کابین‌های چوبی با تزئینات مجلل بودند و ظرفیت محدودی برای حمل افراد داشتند.
تأثیرات و اهمیت
- نماد مدرن‌سازی:
- ورود اولین آسانسور به ایران نمادی از تلاش برای مدرن‌سازی و همگام شدن با فناوری‌های جدید بود. این اقدام بخشی از پروژه‌های گسترده‌تری بود که شامل ورود قطار، تاسیس کارخانه‌ها و بهبود زیرساخت‌های شهری می‌شد.
- تحولات فرهنگی:
- نصب آسانسور در کاخ شاهی نشان‌دهنده تمایل به تطبیق با استانداردهای زندگی مدرن بود و به تدریج در میان طبقات مختلف جامعه نیز این تمایل مشاهده شد.
- پایه‌گذاری صنعت آسانسور در ایران:
- اگرچه اولین آسانسور تنها برای استفاده محدود و در مکان‌های خاص نصب شد، ولی این حرکت آغازگر روندی بود که منجر به توسعه صنعت آسانسور در ایران شد. امروزه آسانسور به یکی از اجزای ضروری ساختمان‌های مسکونی و تجاری تبدیل شده است.
پس از ورود اولین آسانسور به ایران به تدریج شرکت‌های ایرانی فروش و نصب آسانسور در ایران به وجود می‌آیند.
تاریخچه آسانسور در ایران
همانطور که به آن اشاره کردیم تاریخچه آسانسور در ایران به دوره قاجار بازمی‌گردد، زمانی که اولین آسانسورها در کاخ‌ها و بناهای مهم دولتی نصب شدند تا نمادی از مدرنیزاسیون و پیشرفت نشان داده شود. این فناوری جدید ابتدا به عنوان یک وسیله لوکس و نمایشی مورد استفاده قرار گرفت، مخصوصاً در کاخ گلستان که ناصرالدین شاه قاجار اولین آسانسور را به منظور تحت تأثیر قرار دادن میهمانان خارجی و نمایش قدرت و مدرن بودن خود راه‌اندازی کرد.
با گذشت زمان و ورود ایران به دوران پهلوی، استفاده از آسانسورها از حالت ابتدایی و تجملی خارج شده و به جزئی ضروری در ساختمان‌سازی مدرن تبدیل شد. در دهه‌های بعدی، با افزایش تعداد ساختمان‌های بلندمرتبه، آسانسورها به عنصری حیاتی در طراحی و ساختمان‌سازی شهری ایران بدل شدند، به طوری که امروزه نمی‌توان تصور کرد ساختمان‌های مرتفع بدون آسانسور ساخته شوند.
- در سال ۱۳۴۵ اولین کارگاه تولید در و کابین توسط اوکسن الکسانی به وجود می‌آید.
- در سال ۱۳۴۵ در طرح های وزارت مسکن و شهرسازی برای ساخت شهرک های مسکونی در اطراف شهرهای بزرگ برنامه ریزی شد.
- در سال ۱۳۵۳ این کارخانه با ظرفیت اولیه تولید چهارصد دستگاه آسانسور تحت لیسانس شیندلر سوئیس به بهره‌برداری می‌رسد و این مجموعه جهت پرورش نیروی متخصص در نصب آسانسورهای خود مبادرت به برگزاری دوره‌های تئوری و عملی نصب آسانسور می‌نماید.
اغراق نمی‌باشد که از شرکت آسانسور شیندلر به عنوان بنیانگذار ورود آسانسور به کشور ایران یاد شود البته بهتر است بدانید که به‌طور هم‌زمان اولین کارخانه سازنده قطعات آسانسور در ایران با نام تسلا ــ ایران تولید خود را شروع می‌کند.
